Da li je Kosem sultanija(1590-1651.)bila Bosanka?

Kao prilog pručavanju mog profesora, uglednog doktora nauka Suadina Straševića, koji već izvjesno vrijeme istražuje i publikuje feljton “Znamenite bosanske žene” , odlučila sam da napišem tekst o veoma značajnoj ali manje poznatoj bosanskoj ženi. Postoji nekoliko teorija o njenom porijeklu, međutim, sve ukazuje na činjenicu da je bila iz Bosne. Vladavinu Osmanskog carstva, najveće svjetske imperije tog vremena, države koja je svoje korijene puštala na sedam svjetskih kontinenata, okitila je ta daleka 1590. godina, rođenjem malene djevojčice, lica svijetlog poput punog mjeseca, imena Anastasija.Petnaest godina provela je pod okriljem voljene porodice u mjestu kojim je upravljao bosanski beglerbeg, Dželali Hasan – paša. Vidjevši je kao prelijepu, inteligentnu i oštroumnu mladu ženu, odluči je učiniti poklonom velikom Padišahu – vladaru cijeloj svijeta. Kao Bošnjakinja, ukazala se poput svjetlosti tamnom Istanbulu (Carigradu) u kojem su na najvećim političkim funkcijama bili upravo Bošnjaci, a posebno mladom sultanu Ahmedu, zarobivši mu srce i dušu svojom ljepotom. Od robinje, brzo se penje na ljestvicu sudbine i postaje glavna u haremu mladog sultana. Tog dana, postaje poznata  po haremskom imenu Mâh-Peyker (ona čije je lice mjesečevog oblika), a nešto kasnije, sam sultan Ahmed daje joj ime Kosem (vođa). 1605. godine, rodivši prvo dijete sultanu Ahmedu I, princa Mehmeda, dobija počasnu titulu Haseki sultanije.

Još kao Haseki sultanija, imala je veliku utjecaj na politiku Osmanskog carstva, budući da se sultan Ahmed I s njom savjetovao prije donošenja bilo kakve odluke. Pred kraj kratke vladavine sultana Ahmeda, Kosem sultanija postaje njegova zakonita žena,sklapaju brak koji im donosi osmero divne djece, četiri princa i četiri sultanije. 1617. godine, sultan Ahmed umre od teške bolesti, a dolaskom na vlast njegovog umno bolesnog brata, sultana Mustafe, Kosem sultanija biva prognana u Eski saraj, gdje gubi svu moć i provodi naredna tri mjeseca.Teška janjičarska pobuna, okončava vladavinu sultana Mustafe, na tron dolazi sultan Osman II, čime se politička moć sultanije Kosem polako vraća. Nekoliko mjeseci kasnije, sultan Mustafa ponovo, nepravedno zauzima tron i baca Kosem sultaniju u očaj. Okrutna smrt sultana Osmana II ponovo pokreće pobunu vojske i umno bolesni sultan biva ponovno svrgnut i po naredbi Kosem sultanije biva zatvoren u Eski saraj, gdje provodi ostatak svog života.Sultana Mustafu nasljeđuje najstariji princ, maloljetni sin Kosem sultanije, sultan Murat .Kako je sultan Murat bio premlad, Kosem sultanija dobiva ulogu regenta, a s tom ulogom, na pleća joj slijeće sva moć tadašnjeg svijeta.Tog dana, sudbina joj se klanja, te u svojim tridesetima, Kosem sultanija postaje prva žena koja praktično upravlja Osmanskim carstvom.Bosanska djevojka postaje istanbulski biser, stavlja krunu svjetske vladarke i upravlja ovom velikom imperijom punih deset godina. Humana i nježna, kakva je bila, zarobljava srca svojih podanika i postaje omiljeni vladar svom narodu. Deset godina kasnije, sultan Murat IV preuzima vlast u svoje ruke i ukida regenstvo Kosem sultanije, nakon čega ona dobiva počasnu titulu Valide sultanije, čime dobiva priliku upravljanja haremom sultana Murata. Strahujući za svoju vlast, sultan Murat pogubljuje jednog svog brata, međutim, Kosem sultanija ponovo pokazuje svoju moć i uspjeva spasiti drugog sina, princa Ibrahima. Nakon prerane smrti sultana Murata, nasljeđuje ga sultan Ibrahim I, čime Kosem sultanija, prva u historiji Osmanskog carstva,po drugi put postaje Valide sultanija. Za vrijeme sultana Ibrahima I, uspješno nastavlja vladavinu iz sjenke , kako haremom tako i političkim slojem, narednih nekoliko godina.Smrt sultana Ibrahima I, donosi novog prestolonasljednika, sina sultanije Turhan Hatidže, nakon čega Kosem sultanija dobija titulu büyük valide (“baka”). Moćna vladarka, bila je trn u oku mnogima, od početka do kraja njenog života, posebno sultaniji Turhan Hatidže, koja postaje nova Valide sultanija. 1651. godina, za podanike Osmanskog carstva bila je kobna. Početkom septembra, s visokih minareta širom Istanbula, odjeknuo je poziv na molitvu – dženazu namaz, koji je šaputao ime Kosem sultanije. Njen “čarobni” život, pun moći i vlasti, ugasio se u haremu, te kobne septembarske noći 1651. godine, po naredbi sultanije Turhan Hatidže. ( Kako u predajama stoji, postoji mogućnost da je zadavljena pramenom njene vlastite kose).